به گزارش راهبرد معاصر، مشاهده تازهترین آپارتمانهای اجاری فایل شده نزد واسطههای ملکی نشان میدهد، موجران زیادی هستند که اختیار تعیین نسبت بین مبلغ ودیعه و اجارهبها را با افزودن قید «قابل تبدیل» به قیمت پیشنهادی خود، به مستاجران سپردهاند. پیش از سال ۹۶ که نرخ سود در شبکه بانکی بهطور غیررسمی از ۲۰ درصد هم فراتر میرفت و بازار معاملات ملکی نیز رکود چند ساله را تجربه میکرد، شرایط بازار اجاره نیز متاثر از این وضعیت قرار داشت و تعداد آپارتمانهای رهن کامل نیز قابل توجه بود.
این در حالی است که شرایط بازار اجاره از اواخر سال ۹۶ به بعد با رونق معاملات مسکن شرایط متفاوتی به خود گرفت و دو مرحله جهش را در سالهای ۹۷ و ۹۸ پشت سر گذاشت. در این مدت تعداد آپارتمانهای عرضه شده بهصورت رهن کامل کاهش قابل توجهی نسبت به سالهای گذشته داشت و این وضعیت برای مستاجرانی که همواره پرداخت ودیعه را به اجاره ماهانه ترجیح میدهند، دشوار بود.
نرخ تورم که شتابان در حال افزایش بود، موجران را از پذیرش ودیعه بیشتر بازداشته و آنها را به دریافت اجارههای ماهانه بیشتر در ازای رهن کمتر ترغیب کرده بود. اما بازار اجاره سال ۹۹ وضعیتی متفاوت از سال گذشته پیدا کرده است، طوری که به نظر میرسد شرایط به نفع مستاجران در حال بهبود است. این وضعیت در افزایش تعداد آپارتمانهای رهن کامل عرضه شده به بازار و نیز افزودن قید «قابل تبدیل» به قیمت پیشنهادی آنها منعکس شده است؛ طوری که به نظر میرسد اختیار مستاجران برای تعیین نسبت بین مبلغ رهن و اجاره ماهانه افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
در حال حاضر اغلب فایلهای رهن کامل قید «قابل تبدیل» نیز دارند و این یعنی مستاجران میتوانند از اجارهبهای صفر تا چند میلیون تومانی را برای قرارداد خود پیشنهاد کنند و مبلغ پیشنهادی موجر به ترکیبی از رهن و اجاره با فرمول هر ۱۰۰ هزار تومان ودیعه معادل ۳۰ هزار تومان اجاره ماهانه تبدیل شود.
از آنجا که تابستان با توجه به تعطیلی مدارس و مراکز تحصیلی، فصل جابهجایی عده پرشماری از مستاجران در شهرهای بزرگ از جمله تهران است، تعداد قراردادهایی که سررسید آنها در این بازه سه ماهه قراردارد نیز بسیار است. به این ترتیب یک گروه از موجران که سررسید قرارداد مستاجر آنها تیر بوده، از ابتدای خرداد وارد بازار اجاره ۹۹ شدند و آپارتمانهای خود را فایل کردند. در این بین با وجود اینکه برخی موجران با علم به وضعیت معیشت مستاجران در شرایط شیوع کرونا و رکود اقتصادی دامنهدار ناشی از آنکه برای ماههای آتی پیشبینی میشود، قراردادهای خود را با حدود ۱۰ درصد افزایش نرخ با مستاجران قبلی تمدید کردند، اما یک گروه نیز قیمتهای پیشنهادی اعلامی برای سال بعدی را بسیار بیش از این و بعضا حتی تا ۵۰ درصد افزایش دادند؛ موضوعی که سبب شد مستاجران آنها از تمدید قرارداد با موجر فعلی منصرف شوند.
محلههای نارمک، جنتآباد، ستارخان و تهرانپارس نشان میدهد تعدادی از موجران در این محلهها در طول یک هفته اخیر رقم پیشنهادی ودیعه و اجاره آپارتمان خود را برای سال آتی نسبت به آنچه ابتدا اعلام کرده بودند، تعدیل کردهاند. این تعدیل اجارهبها در مورد آپارتمانهای دچار نقص امکانات و با سن بنای بیش از ۱۵ سال به مراتب بیشتر بوده است. همچنین میزان تغییر اجارهبهای پیشنهادی موجر در برخی موارد ناچیز اما در برخی موارد تا ۲۵ درصد پایینتر از رقم اعلامی اولیه بوده و نشان میدهد موجران دریافتهاند که برای انعقاد قرارداد با مستاجر جدید تا زمان سررسید قرارداد مستاجر قبلی، چارهای جز تن دادن به رشد معقول اجارهبها ندارند. با این اوصاف به نظر میرسد تخلیه حباب اجاره پیشنهادی در برخی از مناطق مصرفی تهران آغاز شده است.